W Książce pt. "Konspiracja Lwowska w latach 1939-45 Słownik biograficzny" autorstwa profesorów Jerzego Węgierskiego oraz Grzegorza Mazura możemy przeczytać biografię m.in. Władysława Smereczyńskiego ps.”Hucuł” „Dąb”, Esen” „Halny” „Konar”, ”Patron”, „Stefan” oficera służby stałej piechoty Wojska Polskiego, w stopniu ppłk od 1935r. , komendanta Okręgu ZWZ-AK w 1941r. , odznaczonego Orderem Virtuti Militarii, Krzyżem Niepodległości, czterokrotnie Krzyżem Walecznych, Złotym Krzyżem Zasługi i in. więźniem obozów hitlerowskich W Majdanku Oświecimiu i Buchenwaldzie. Nie byłoby w tym nic zaskakującego, że książka zawiera życiorysy osób walecznych , odważnych, zasłużonych dla odzyskania niepodległości, więzionych w obozach hitlerowskich, osób z pierwszych stron kart historii, gdyby tą osobą nie był nasz krajan urodzonym w Pyzówce Franciszek Rola (Władysław Smereczyński) . Pochodzenie ppłk W. Smereczyńskiego zaskoczyło współautora biogramu Prof. Grzegorza Mazura, w Pyzówce jedynie p. Helena Knap pamiętała Franciszka jako „wysoko postawionego wojskowego”, a rodzina Rolów dopiero teraz poznała historię swojego stryja. Dzisiaj trudno jest wyjaśnić dlaczego Franciszek Rola zmienił imię na Władysław, a następnie przyjął jako nazwisko pseudonim legionowy przydomek-Smereczyński, podawał fałszywą datę i miejsce urodzenia, a nawet podawał inne imię matki . Niewiadomo czy kierował się bezpieczeństwem rodziny z Podhala, pracą konspiracyjną, czy może jak wielu innych kolegów przybrał nową legionową tożsamość, ale wiadomo na pewno, że swoją karierę wojskową, bohaterstwo zawdzięczał wyłącznie sobie. Znamienne jest to, że w podzięce za ocalałe życie złożył jako wota Order Virtuti Militari Matce Boskiej Częstochowskiej na Jasnej Górze.
Poznajmy jego życiorys
Rola Franciszek Władysław Smereczyński ( 1894-1958) nazwisko fałszywe Bielski ps. "Dąb" "Esen" "Halny" , "Hucuł", "Konar" oficer służby stałej piechoty WP : kapitan (1.06.1919), mjr.(15.08.1924), ppkł (1.01.1935) ur. 10.10.1895 w Nowym Targu s. Jana i Zofii z Czerwińskiej. Od 1903 -1906 uczęszczał do 7 klasowej szkoły powszechnej w Nowym Targu, a od 1906 -1914 do 8-klasowego Gimnazjum Klasycznego w Nowym Targu. Od 1912 był członkiem „Polnych Drużyn Podhalańskich”. Od sierpnia 1914roku służył w 2 ppLeg. II Brygady, a od 1.05.-31.08.1915 roku był w Szkole Podchorążych Legionów Polskich w Kamieńsku. Następnie do 20.03.1918 roku w stopniu ppor. dowodził plutonem w 2ppLeg. . Dwukrotnie był ranny . Po przebiciu się II Brygady Legionów przez front pod Rarańczą w lutym 1918 roku znalazł się w szeregach II Korpusu na Ukrainie, gdzie do maja 1918r również dowodził plutonem. . Po bitwie pod Kaniowem z Wojskami niemieckimi w maju 1918 roku znalazł się w niewoli niemieckiej, z której udało mu się zbiec i odtąd ukrywał się w Kijowie. Od Lipca do grudnia 1918 roku był komendantem rejonu tajnej organizacji polskiej ( prawdopodobnie POW) w Kijowie . Po powrocie do Polski od 1.01.1919 do 31.03.1919 dowodził kompanią Szkoły Podchorążych w Warszawie , a potem do 15.04.1920 kompanią szkolną Szkoły Podoficerów Piechoty w Dęblinie. Następnie walczył w wojnie polsko-bolszewickiej , dowodząc od 1.05. do 15.09 1920roku baonem 105pp rez. Potem do 1.09.1920 roku dowodził baonem szkolnym w Centrum Szkolenia Podoficerów Piechoty. W 1922 r. odbył kurs dowódców baonów i do marca 1930 dowodził baonem w 27pp w Częstochowie i był kwatermistrzem tego pułku, a także od kwietnia 1928 był komendantem obwodu przysposobienia wojskowego w ramach tego pułku. Od kwietnia 1930r do 1.03.1932 dowodził baonem 61 pp . przeniesiony do KOP , do 1.03.1937 dowodził baonem KOP „Ostróg”. W 1937 odbył kurs dowódców pułków w Rembertowie i od 1.09.1939 był zastępca dowódcy 19 pułku pp. we Lwowie. W kampanii wrześniowej Smereczyński do 8.09 1939 r. dowodził Ośrodkiem Zapasowym 6DP we Lwowie po czym do 22.września 119pp rez. w obronie Lwowa wałcząc w rejonie Sichowa i Pirogówki. W konspiracji czynny był od października 1939 r. . Od 1940 do 1941 komendant Okręgu Stanisławów ZWZ, głównie przebywał wtedy w Mikuliczynie. Następnie od października 1941 roku był komendantem Okręgu ZWZ-AK Lwów. Funkcję te pełnił , aż do aresztowania wraz z żona i synem przez gestapo 17.12.1942 r. Do 28. 08.1943r. więziony był w więzieniu przy ulicy Łąckiej we Lwowie, następnie na Majdanku gdzie kierował powstałą w początkach października 1943 siatką AK. Potem od kwietnia do października 1944r. był więziony w Oświęcimiu-Brzezińce (nr obozowy 181696) , gdzie także kierował liczną i silną wojskową organizacją podziemną. Pod jego kierownictwo przeszła w owym czasie kobieca organizacja konspiracyjna. Zostaje przewieziony do Obozu w Buchenwald-Wansleben, skąd uwolniły go wojska alianckie w kwietniu 1945r. Ciężko chory do sierpnia 1947r. przebywał w polskim szpitalu wojskowym w Warburgu w Westfalii , po czym powrócił do Polski w pociągu sanitarnym. Od 10.10.1947r. do 20.12.1948 pracował jako pracownik umysłowy w Cukrowni we Wschowej , a następnie do 1955 jako pracownik Biura Prawnego w Dyrekcji Lasów Państwowych w Szczecinku. Zmarł 17 lipca 1958r. w Warszawie. Pochowany został na Cmentarzu Powązkowski w kwaterze powstańczego baonu „Miotła”. Odznaczony był Virtuti Militari 5kl.(1921), Krzyżem Niepodległości(1932), 4-krotnie Krzyżem Walecznych(1920, 1921), Złotym Krzyżem Zasługi(1937).Był dwukrotnie żonaty : po raz pierwszy z Heleną Wolszczanin , zmarłą Oświęcimiu 10.01.1944r. pod nazwiskiem Maria Barczak (nr obozowy 64101) po raz drugi z Ireną Wolszczyńską od 1951. Z pierwszego małżeństwa syn Jan (ur.1922) , zmarły w obozie Mauthausen-Guzen 10.12.1943r pod nazwiskiem Jan Łącki.
zródło : "Konspiracja Lwowska w latach 1939-45 Słownik biograficzny" Grzegorz Mazur Jerzy Węgierski
Galeria:
 |  |  |  |
 |  |
